I ULO 2011

DAMY RADE :)


#1 2011-11-19 20:30:38

Karol

Administrator

Zarejestrowany: 2011-11-19
Posty: 7
Punktów :   

NAUKA O JĘZYKU

1.Co to jest znak i jakie są rodzaje znaków? (nie wiem czy dobrze)

-zna typy znaków (np. ikonograficzne, językowe),
-wie, co to znaczy, że określony zbiór znaków jest systemem,
-rozumie istotę języka jako dwuklasowego systemu znaków


2. Jaka może być intencja wypowiedzi?



- zaspokojenie własnych potrzeb psychicznych ( poznawczych, ciekawości, doinformowania się, akceptacji, bezpieczeństwa, przynależności )

- poinformowanie odbiorcy o naszych spostrzeżeniach, uczuciach, intencjach,

- rozładowanie napięcia emocjonalnego

- realizacji wspólnego przedsięwzięcia

- w celu zaspokojenia potrzeb odbiorcy



3. Co to jest rym i jakie są rodzaje rymów?



Rym-powtórzenie takich samych lub podobnych układu głosek na końcu wersu lub zdania.



Rodzaje rymów
- rymy żeńskie

- rymy męskie

- rymy daktyliczne

W zależności od umiejscowienia wyróżniamy:

- rymy końcowe

- rymy wewnętrzne

- rymy inicjalne
Inne

inne :
- rymy dokładne

- rymy niedokładne

- rymy gramatyczne

- rymy niegramatyczne

- rymy bogate

- rymy składane

- rymy banalne

- rymy wyszukane, egzotyczne




4. Jakie są stylistyczne środki językowe? Podaj przykłady.



Wyróżniamy cztery rodzaje środków stylistycznych:


– fonetyczne

a) instrumentacja głoskowa (eufonia) – celowe powtarzanie tych samych głosek w bliskim sąsiedztwie

b) onomatopeja – wyraz dźwiękonaśladowczynp. bulgotać, ćwierkać, brzęczeć, kukać, turkotać, warczeć, szczekać, świstać, zgrzytać

c) rym – powtórzenie jednakowych lub podobnych zespołów głoskowych na końcu wyrazów zajmujących określoną pozycję w obrębie wersu

d) rytm – źródłem rytmu w wierszu jest powtarzalność



– morfologiczne

a)– zdrobnienia

b) – zgrubienia

c) – neologizmy – wyraz, wyrażenie nowo utworzone, nowe w danym języku


– składniowe


a)– apostrofa – (utrzymany w podniosłym tonie zwrot do Boga, bóstwa, osoby lub zjawiska)

b)– anafora – wielokrotne powtórzenie tego samego zwrotu na początku kolejnych wersów

c)– asyndeton wieloczłonowy – brak spójników między częściami zdań lub zdaniami,

d)– polisyndeton – połączenie współrzędnych członów zdania wieloma identycznymi spójnikami

e)– refren (przyśpiew) – wyraz, zwrot, wers lub strofa powtarzające się regularnie

f)– parentezy (zdania wtrącone w nawias)

g)– przerzutnie

h)– pytania retoryczne
i)– zestawienia antytetyczne, antytezy, kontrast


– leksykalne


a)– animizacja (ożywienie) – nadawanie przedmiotom lub zjawiskom cech charakterystycznych dla świata żywych

b)– epitet – wyrazy określające, które podkreślają bądź uwydatniają jakąś charakterystyczną cechę opisywanego przedmiotu, osoby, zjawiska czy stanu

c)– eufemizm – wyraz bardziej ogólny

d)– oksymorony – zestawienia wyrazów sprzecznych znaczeniowo, wykluczających się

e)– paradoksy – zaskakujące sformułowanie, zawierające treść sprzeczną wewnętrznie, sprzeczną z powszechnymi poglądami



5. Jakie znasz odmiany języka?



- Język ogólny

- Odmiana gwarowa



W ramach języka ogólnego wyodrębniamy

- język mówiony (potoczny)

- język pisany (literacki)



6. Jakie są cechy dobrego stylu?



a. Jasność

b. Prostota stylu

c. Zwięzłość stylu

d. Jednolitość stylu



7.Co to jest symbol i alegoria? Podaj przykłady.



Alegoria - jest to motyw lub zespół motywów, który poza znaczeniem dosłownym i wprost wypowiedzianym, posiada znaczenie dodatkowe. Związek między dwoma znaczeniami alegorii jest konwencjonalnie ustalony, a jej interpretacja jednoznaczaa. Rozszyfrowanie alegoriwymaga od odbiorcy określonej erudycji lub znajomości reguł, w ramach kiórych znak alegoryczny jest powtarzalny.



Jeśli zatem w oświeceniowych bajkach lew zawsze był odważnym władcą zwierząt, sowa upostaciowieniem mądrości, wilk złego charakieru, to były to typowe schematy alegoryczne. Znaczenie alegoryczne może wynikać z przedstawionej sytuacji, która zmieni wykładnik sensu (np. w bajce Mickiewicza 'Pies i wilk', wilk przestaje być 'czarnym charakterem', a wyraża umiłowanie wolności). Jednak interpretacja alegorii musi być jednoznaczna. Podstawowym zasobem znaczeń alegorycznych w literaturze klasycznej była mitologia Greków i Rzymian.



Przykładem alegorii może być również częsty w utworach literackich obraz okrętu w czasie burzy na morzu; który w rzeczywistości oznacza zagrożenie ojczyzny. Motyw taki pojawia się u Juliusza Słowackiego ('Testament mój' czy w prozie Henryka Sienkiewicza.



Symbol - stanowi jakby rozwinięcie alegorii w innej formule literatury. Jest to bowiem również motyw lub zespół motywów, który poza znaczeniem dosłownym ma ukryte znaczenie dodatkowe, jednak związek między tymi znaczeniami w przeciwieństwie do alegorii nie jest ani jednoznaczny, ani jasny. Relacje znaku i głęboko ukrytych treści, do których kierować ma myśl odbiorcy, cechuje w przypadku symbolu jednorazowość i nieokreśloność. Istotę konstrukcji symbolicznych stanowi wieloznaczność i otwieranie szerokich kręgów skojarzeń. Z założenia więc symbol zakłada możliwość wielu odczytań i interpretacji tworząc krąg zagadkowej tajemniczości.



Jedynym wyznacznikiem treści symbolicznej jest kontekst utworu. Te same rekwizyty mogą w innym usytuowaniu zyskiwać zupełnie odmienne znaczenie. W 'krzaku dzikiej róży' J.Kasprowicza przeciwstawienie tytułowego motywu 'próchniejącej limbie' prowadziło do skontrastowania młodości, sił witalnych i dynamicznej radości życia oraz schyłkowej starości i przemijania. Bez trudu można jednak wyobrazić sobie utwór o odmiennym rozkładzie znaczeń. W końcu nawet 'próchniejąca limba' ma szanse na trwanie dłuższe od różanego krzewu. Symbol stanowi wyposażenie poetyk, które wymagają aktywnej postawy odbiorcy w tworzeniu ostatecznej wizji utworu. Nic więc dziwne.go, że dążąca do jednoznaczności i skutecznego oddziaływania dydaktycznego literatura oświecenia nie sięgała po ten środek ekspresji, preferując alegorię.




8. Co to jest mowa niezależna i zależna?



Mowa niezależna jest to dosłowne przytoczenie wypowiedzi czyjejś lub własnej, np.: Basia zapytała: "Pożyczysz mi słownik?"
Odpowiedziałem: "Pożyczę".



Mowa niezależna wymaga użycia dwóch niepowiązanych ze sobą składniowo wypowiedzi zdania wprowadzającego i zdania wprowadzanego. Zdanie wprowadzające, którego orzeczeniem jest najczęściej czasownik oznaczający mówienie (np.: rzec), wyjaśnia kto wypowiada przytoczone słowa.
Zdanie wprowadzane jest przytoczeniem czyichś słów w ich dosłownym brzmieniu.



Mowa zależna jest to przytoczenie czyjejś lub własnej wypowiedzi niedosłownie, lecz w postaci zdania podrzędnego dopełnieniowego.

Np:
- Basia zapytała, czy pożyczę jej słownik.
- Odpowiedziałem, że pożyczę.



9. Co to jest stylizacja językowa?



Stylizacja językowa - [naśladownictwo pewnego stylu języka] wprowadzenie do utworu elementów właściwych mowie określonych środowisk, epok, bądź elementów charakterystycznych dla określonej formy wypowiedzi, czy określonego stylu.



10. Na czym polega archaizacja i groteska?



GROTESKA jes to kategoria estetyczna, polega na połączeniu w jednym dziele jednocześnie występujących pierwiastków przeciwstawnych, takich jak m.in. tragizm i komizm, fantastyka i realizm, piękno i brzydota. Utwory groteskowe charakteryzują się najczęściej niejednorodnością stylistyczną, obecnością kategorii absurdu, elementów karnawalizacji i atmosferą dziwności.



Archaizacja – czyli stylizacja archaizująca, nazywamy tak świadome wprowadzenie do utworów literackich nie tylko wyrazów dawnych, które odnoszą się do realiów minionych epok, lecz także takich, które nadają stylowi zabarwienie archaiczne, a więc upodobniają tekst do języka dawnych wieków.



11. Jakie są rodzaje archaizmów?



Rodzaje archaizmów:

– całkowite

– częściowe



– fonetyczne

– fleksyjne

– słowotwórcze

– leksykalne

– semantyczne

– frazeologiczne

– składniowe

– słownikowe

– rzeczowe



12.Jakie są cechy charakterystyczne przemówienia?

   

* stosowanie apostrof, za pomocą których mówca zwraca się do słuchaczy;
   
* pytania retoryczne, na które nie oczekuje się odpowiedzi, ale pobudzają słuchaczy do myślenia;
  * zdania wykrzyknikowe;
   
* starannie dobrane słownictwo;
   
* podniosłe epitety i metafory;



13. Jakie są składniki komunikacji językowej?



- nadawca komunikatu
- odbiorca wypowiedzi
- kanał komunikacyjny (bezpośrednia rozmowa, list, rozmowa telefoniczna)
- tekst (wypowiedź ustna lub pisemna)
- intencja komunikacyjna
- sytuacja komunikacyjna
- kontakt (bezpośredni lub pośredni)
- elementy pozajęzykowe (mimika, gestykulacja)


14. Jakie funkcje pełni komunikacja językowa?

f. komunikatywna - (nadrzędna funkcja języka) nadawca chce porozumieć się z odbiorcą,
f. informatywna - nadawca chce poinformować odbiorcę o jakimś fakcie,
f. ekspresywna - nadawca chce wyrazić swoje uczucia,
f. impresywna - nadawca chce wpłynąć na odbiorcę,
f. poetycka - nadawca chce zwrócić uwagę odbiorcy na kształt samego komunikatu,
f. fatyczna - nadawca chce nawiązać i podtrzymać kontakt z odbiorcą.



15.Jakie są retoryczne środki wypowiedzi?

Środki retoryczne:

- Apostrofy
- Wykrzyknienia
- Pytania retoryczne
- Inwektywy

- Powtórzenia

- Obrazy poetyckie zawierające metafory
- Czasowniki w l. os. l. mn
- Ironia

16.Jakie są różnice między językiemwówionym a pisanym?


- Język mówiony charakteryzuje mimika i gestykulacja
- Akt mowny jest jednoczesny
- Mówimy i ktoś nas słucha
- Język mówiony miesza formy gramatyczne
-
Różnice słowotwórcze
-
Różnice na poziomie składni
- Różnice na poziomie tekstu

- Język pisany charakteryzuje się większą spójnością i bogactwem gatunków



17.Co to są neologizmy i jakie są ich rodzaje?


Neologizm, wyraz nowo utworzony, zwykle na podstawie slowa bedacego juz w uzyciu, zgodnie z obowiazujacymi zasadami slowotwórstwa. Neologizmy pojawiaja sie zarówno w utworach literackich, jak w slownictwie naukowym, publicystyce itp.
W poezji pelnia szczególna funkcje ekspresywna, pojawiajac sie niekiedy w duzych ilosciach. Powstaje wówczas, kiedy twórca szuka nowych sposobów wyrażania treści, określania stanów emocjonalnych, sensów filozoficznych. Neologizmy są środkiem ekspesji twórczej.



Wyraz przestaje być neologizmem, gdy się upowszechni i na stałe wejdzie do języka ogólnego.



RODZAJE NEOLOGIZMÓW

- słowotwórcze - utworzone od wyrazów istniejących za pomocą formantów, np.

zmywać - zmywarka
program 
gadaczka - programista
gada
- frazeologiczne - powstają przez połączenie już istniejących wyrazów w związki, które mają nowe znaczenie, np. ulga podatkowa, zielone światło (możliwość, udogodnienia w realizacji czegoś)

- zapożyczenia - wyrazy zaczerpnięte z języków obcych, np. hit, monitor, mass, media

- znaczeniowe - powstają przeż nadanie nowego znaczenia wyrazom już istniejącym, np. zamek - budowla


Neologizmy służą do wzbogacenia słownictwa, zastępują wyrazy



18.Jaką formę ma plan rozprawki?

Rozprawka, będąca formą wypracowania, to pisemne rozważania na określony temat. Jej nazwa pochodzi od czasownika "rozprawiać".
Rozróżniamy rozprawkę analityczną i syntetyzującą. W rozprawce analitycznej analizuje się dany temat, np. zachowanie głównego bohatera. Natomiast rozprawka syntetyzująca opiera się na kilku wybranych utworach połączonych pewnym motywem.

Schemat:


1. Teza lub hipoteza (pewność lub przypuszczenie) zdanie oznajmujące lub zdanie pytające
2. Argumenty lub kontrargumenty i ich uzasadnienie
3. Potwierdzenie tezy lub sformułowanie

19. Jakie są rodzaje stylów językowych i ich cechy charakterystyczne?

Styl – jest to zespół środków językowych wybieranych przez autora tekstu ze względu na ich przydatność do realizacji celu wypowiedzi. Dwa kryteria podziału stylów:

a) według nadawców tekstu:

– indywidualne – jeden autor lub utwór

– typowe – właściwe określonej grupie mówiących, czy piszących, np. styl epoki, prądu literackiego, gatunku literackiego

b) według celów wypowiedzi
– style funkcjonalne – potoczny, urzędowy, publicystyczny, naukowy, artystyczny



Rodzaje stylów funkcjonalnych:

– styl potoczny - najczęściej stosowany w języku mówionym, w pamiętnikach, listach, w dialogach utworu literackiego itp. w celu ożywienia akcji, opisu lub scharakteryzowania osoby mówiącej, czy środowiska

– wyrażenia i zwroty spotykane w języku mówionym

– związki frazeologiczne o charakterze potocznym

– słownictwo o zasięgu środowiskowym

– silne zabarwienie uczuciowe

– nieregularność składni, uproszczenia w budowie

– przewaga zdań pojedynczych

– stosowanie zdań bezspójnikowych

– równoważniki zdań i anakoluty [odstąpienie od logicznej lub składniowej ciągłości]

– wyrazy dosadne, przysłowia, gwara

– styl urzędowy – jest związany z działalnością różnego rodzaju instytucji społecznych, prywatnych i państwowych [może wystąpić w utworze literackim]

– ustalone i konwencjonalne formuły i zwroty

– bezosobowość i kategoryczność sformułowań:

a) stosowanie strony biernej

b) stosowanie zdań bezpodmiotowych

c) stosowanie takich wyrazów jak: należy, zabrania się, jest zobowiązany, powinien, uprasza się, uiścić, sprolongować, nabywać...

– odpowiednie rozmieszczenie i podział tekstu na punkty i podpunkty, paragrafy; charakterystyczne tytuły: ustawa, zarządzenie, okólnik...

– styl naukowy – charakterystyczny dla dzieł naukowych [może wystąpić w prozie]

– terminy naukowe

– brak środków obrazowych i figur stylistycznych

– przewaga zdań podrzędnie złożonych, wielokrotnie złożonych, o skomplikowanej budowie
– ścisłość sformułowań i logiczność rozumowania

– jasność i zwięzłość

– styl publicystyczny – odznacza się dużym zróżnicowaniem wewnętrznym; może zbliżać się do stylu artystycznego w takich formach jak felieton, czy też reportaż lub do naukowego w trudniejszych pracach popularnonaukowych

– komunikatywny [prosty i zrozumiały]

– sugestywny – musi zawierać argumenty

– zawiera elementy obrazowe

– zwięzły

– tytuły wskazujące na treść artykułu

– proste środki językowe

– styl artystyczny – jest cechą utworów literatury pięknej i jest zróżnicowany wewnętrznie. Dział stylistyki zajmujący się stylem artystycznym wyodrębnia się jako osobną dyscyplinę zwaną stylistyką literacką

– przewaga środków obrazowych nad innymi środkami językowymi

– szczególnie bogate słownictwo

– obecność elementów innych stylów



20.

Co to jest właściwe i przenośne znaczenie wyrazu? Wyjaśnij na przykładach.


Znaczenie właściwe wyrazu to znaczenie podstawowe, natomiast znaczenie przenośne to znaczenie wtórne.
Podstawowe znaczenie wyrazu tchórz to nazwa zwierzęcia, znaczenie przenośne tego wyrazu to nazwa człowieka, który łatwo ulega uczuciu strachu i nie potrafi go przezwyciężyć. Nazwę tę przeniesiono na bojaźliwego człowieka ze względu na podobieństwo jego cechy do cechy zwierzęcia.
Wyraz żuraw – podstawowe znaczenie to nazwa ptaka, przenośne znaczenie to nazwa urządzenia przy studni do wyciągania wody lub nazwa dźwigu.
Wyraz zamek – podstawowe znaczenie to budowla warowna, przenośne znaczenie to nazwa zamknięcia przy drzwiach lub zapięcia odzieży.

21. Co to jest treść i zakres znaczeniowy wyrazu? Podaj przykład.

Im zakres słowa jest szerszy, tym mniej dokładna jest jego treść. W momencie gdy zwężamy zakres wyrazu, jego treść jest coraz bogatsza, konkretniejsza co jest równoznaczne z tym, że coraz mniej przedmiotów może się do niego zakwalifikować.

Wtedy używamy słowa który od razu daje nam do zrozumienia co mamy na myśli. Wracając do naszego psa- mówimy: Dostałem jamnika- treść tego wyrazu jest na tyle bogata, że jeśli ktoś zna się na psach, bez trudu może sobie wyobrazić, co dostałeś.

Zapamiętaj!
Im zakres nazwy jest szerszy, tym mniej dokładna jest jego treść.
Natomiast im zakres będzie węższy, tym treść będzie bogatsza.

Przykład pierwszy:
To wyrazy o szerokim zakresie,ale o ubogiej treści:
- mebel- ale jaki? Szafa, wersalka czy taboret?

- płyn- równie dobrze może to być sok pomarańczowy, woda z kranu, jak i płyn do mycia naczyń!

- roślina- czyli sosna, świerk, róża, koniczyna, burak. Każda jest inna, ale przecież wszystkie są roślinami!



Przykład 2
Te wyrazy mają bardzo wąski zakres, ale najbogatszą treść:
- śrubokręt- od razu sobie możesz wyobrazić jak wygląda, do czego służy. Nie pomylisz go z innym

- spodnie- to odzież, która ma dwie nogawki i wkładamy je na nogi

- pop- gatunek muzyki

Offline

 

Stopka forum

RSS
Powered by PunBB
© Copyright 2002–2008 PunBB
Polityka cookies - Wersja Lo-Fi


Darmowe Forum | Ciekawe Fora | Darmowe Fora
www.felinskiego-krakow.pun.pl www.pyrzyce.pun.pl www.polish-hh.pun.pl www.bia.pun.pl www.wresling.pun.pl